De nieuwe Italiaanse regering wil de “volle flexibiliteit” binnen de EU-regels benutten voor de begroting van 2020.

Dat zei minister Roberto Gualtieri na afloop van zijn eerste optreden als minister van Financiën op een vergadering met zijn Europese collega’s in Helsinki.

“Het is vanzelfsprekend dat Italië zal vechten voor de maximale flexibiliteit binnen de begrotingsregels”, aldus Gualtieri.

Rome zou geld willen steken in duurzame projecten waarmee het land zich beter kan weren tegen aardbevingen, overstromingen en andere natuurrampen. Die investeringen zouden dan buiten schot van de EU-regels blijven. De EU-landen moeten in oktober hun conceptbegrotingen voor volgend jaar in Brussel indienen.

Gualtieri wees erop dat de beoogd voorzitter van de Europese Commissie per 1 november, Ursula von der Leyen, heeft aangegeven de maximale flexibiliteit binnen de begrotingsregels te willen gebruiken om de zogenoemde Green Deal mogelijk te maken. Onder leiding van EU-commissaris Frans Timmermans moet de EU in 2050 het eerste klimaatneutrale continent ter wereld worden, is de ambitie.

In juli ontsnapte Italië aan een strafprocedure voor de begroting van dit jaar vanwege het schenden van de regels, nadat Rome na een wekenlange "dialoog" met de commissie aanpassingen doorvoerde, waaronder een ombuiging dit jaar van 7,6 miljard euro.

De EU-ministers bespraken dit weekend in Helsinki rapport van het Europese Begrotingscomité (EFB), een adviesorgaan van de Europese Commissie, dat pleit voor versimpeling van het zogeheten Stabiliteits- en Groeipact

'Investeringen in klimaat kunnen buiten beschouwing blijven'

Er is onder de EU-ministers van Financiën brede steun voor het vereenvoudigen van de bestaande EU-begrotingsregels, zei Eurocommissaris Valdis Dombrovskis na afloop van de vergadering. De meeste landen zijn het erover eens dat het pact tekortkomingen bevat, maar er is nog 'veel werk' aan de winkel om het eens te worden over hoe de kwestie benaderd moet worden, aldus de Let.

Volgens de Deense EFB-voorzitter professor Niels Thygesen moet in het pact meer de nadruk komen te liggen op het terugdringen van de staatsschuld en minder op het begrotingstekort, zei hij bij een toelichting op het rapport in Helsinki. Overheidsinvesteringen in het klimaat zouden bijvoorbeeld buiten beschouwing kunnen blijven.

Het woud aan regels en uitzonderingen is nu te complex en leidt niet tot de gewenste effecten. Eerder zei Dombrovskis dat een "vereenvoudiging van de begrotingsregels niet moet worden verward met een herziening" van de regels.

Bovendien heeft het pact, dat twintig jaar geleden werd opgesteld om de stabiliteit van de euro te beschermen, ook gewerkt. Dombrovskis wees erop dat alle eurolanden nu voldoen aan de eis dat het begrotingstekort op of onder 3 procent van het bruto binnenlands product (bbp) ligt. De gemiddelde staatsschuld is gedaald tot in de 80 procent van het bbp, al is dat nog steeds hoger dan de vereiste 60 procent.

In Den Haag zorgen de vereenvoudigingsplannen voor onrust. De VVD wil dat minister Wopke Hoekstra "bovenop" de kwestie zit, maar de CDA-bewindsman had zich vanwege de miljoenennota die dinsdag wordt gepresenteerd afgemeld in Helsinki.

Aan de Kamer heeft hij geschreven dat Nederland het belangrijk vindt dat de regels "leiden tot houdbare overheidsfinanciën". Daarbij is het "vooral van belang dat ze op een consequente, transparante en voorspelbare manier worden gehandhaafd".